Endodonti, kök kanal tedavisiyle ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Çürüklerin, travmaya bağlı çatlakların ve kırılmaların tedavisi zamanında yapılmamışsa diş siniri zarar görür ve kanal tedavisi gerekir. Endodontik tedavi kök kanallarının boşaltılması, genişletilmesi, dezenfekte edilmesi ve doldurulması işlemidir. Ön dişlerde yapılan kanal tedavisi dolgu ile onarılabilirken, arka dişlerde genellikle porselen uygulamasına gerek duyulur.
Kanal tedavisi dişin merkezinde ve köklerinde bulunan damar-sinir dokusunun yani dişözünün (pulpanın) hasar görmesi sonucunda çıkarılmasının ardından kök kanallarının uygun formlarda genişletilip temizlenmesi ve oluşan boşluğun dolum materyalleri ile doldurulması işlemidir. Diş hekimliğinde kök kanalları ve dişin kendisini çevreleyen dokuların hastalıklarının tanı, tedavisi ve önlenmesi ile ilgilenen anabilim dalı ‘Endodonti’ dir. Endodontistler bu anabilim dalında uzmanlaşmış diş hekimleridir.
Dişte meydana gelen çürüklerin zamanında tedavi edilmeyip pulpa dokusuna doğru ilerlemesiyle veya herhangi bir travma sonucunda dişte çatlak ya da kırık oluşmasıyla pulpa dokusu hasarlanır, iltihaplanır ve şiddetli diş ağrısı ile sonuçlanır. Dişin kökündeki iltihap çevre dokulara yayılarak diş çevresinden yüze yayılana kadar çeşitli apselerin oluşumuna sebep olabilir. Bu durumlarda ilaç tedavisi tek başına tedavi yöntemi olamaz kök kanal tedavisi kaçınılmazdır. Kanal tedavisi yapılmazsa kök çevresindeki kemik dokusunun zamanla eriyip kaybolması ile diş tedavi edilemez duruma gelir ve çekilmesi gerekebilir. Kanal tedavisi işlemi ne kadar sürer ve ağrı hissedilir mi?
Kanal tedavisi dişin durumuna bağlı olarak tek seans ya da birden fazla seansta yapılabilir. Bazı durumlarda, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırıldığından emin olmak için birkaç seans gerekebilir bu süre zarfında diş geçici dolgu ile kapatılır. Bir seans yaklaşık 45 dakika kadar sürmektedir. Bu süre kanalların anatomik yapısının komplike olmasına bağlı olarak değişebilmektedir.
Kanal tedavisi hastanın dişinin uyuşturularak yapıldığı bir tedavidir, bu yüzden ağrılı bir işlem değildir. Fakat çok ağrılı veya yaygın enfeksiyonlu dişlerde uyuşma sorunu olabilmektedir, bu durumda da gelişmiş uyuşturma yöntemleri ile bu sorunun önüne geçilmektedir.
Kanal tedavisinin bir özelliği de gerekli durumlarda yenilenebilir olmasıdır. Daha önce yapılmış ve başarısız olunmuşsa, kanal dolumunda kullanılan malzemelerin sökülüp tekrar şekillendirme ve mikroorganizmaların kullanılan ilaçlarla elimine edilip, kanalların tekrar doldurulmasına kanal tedavisi yenileme (retreatment) işlemi denir.
Kanal tedavisi neden yenilenir?
Kanal tedavileri ve kanal tedavisi yenilenmesi, dişin ağızda kalması için yapılan tedavilerin son aşamasıdır. Kanal tedavisinin tekrarlanamadığı veya yeterli düzeyde yapılamadığı durumlarda cerrahi bir işlem düşünülmelidir.